Nova godina nije slučajno praznik kojem se deca najviše raduju. Decembarske svečanosti i njihovi glavni likovi imaju korene u dalekoj prošlosti Evrope.Nova godina je praznik koji slavi čitav svet, ali mu se deca najviše raduju. Postoji mnogo razloga za to, a među glavnima je zavodljiva ikonografija koja prati ovaj praznik, darivanje i atmosfera radosti.
Deca se za novogodišnje praznike vezuju u ranom detinjstvu jer su privučena ritualima koji čine te dane magičnim: kićenje jelke, dekorisanje kuće, otvaranje poklona. Nova godina se kao poseban datum pojavljuje u brojnim bajkama, predanjima, literaturi za najmlađe. U centru svih tih rituala je Deda Mraz, fiktivni lik koji ispunjava želje mališana. Tačno poreklo Deda Mraza, kao dobrohotne figure koja deci donosi sreću, zapravo je u dodiru i prepletu starih, paganskih verovanja i ranohrišćanskih legendi koje su asimilovale veliki deo prehrišćanskog nasleđa.
Iako ne postoji nikakav prototip prema kojem je ovaj lik izgrađen u mitologijama germanskih i slovenskih naroda, jasno je da on objedinjuje crte Odina, glavnog paganskog božanstva germanskih naroda, i hrišćanskog episkopa Nikole, čiji se praznik po novom kalendaru obeležava baš pred Novu godinu, 19. decembra.
Naime, episkop Nikola, koji je upravljao jednom pokrajinom vizantijske Anadolije, rano je zbog svojih čuda i milosrđa stekao status zaštitnika dece.
Konačnom liku Deda Mraza gotovo svi evropski narodi dodavali su određene karakteristike i uticaje, a svet se danas većinom drži verzije po kojoj omiljeni dečji lik živi na severu, u Laponiji, i vozi saonice koje vuku irvasi. Poklone obično donosi u ponoć spuštajući se kroz dimnjak, tako da im se deca raduju prvog januara ujutru. Američka pop kultura takođe je bitno uticala na nijansiranje lika i priče o njemu.
Foto: Pinterest
Od kulture do kulture postoje sitne razlike u zvaničnoj verziji Deda Mrazovog porekla, lika i dela, ali su one mahom zanemarljive.
U tradicijama brojnih evropskih naroda legende o Svetom Nikoli, bez obzira na njegovo “učešće” u kreiranju lika Deda Mraza, žive svojim životom i podjednako su praćene utvrđenim ritualima. U Holandiji, recimo, taj dan je peti decembar, kao i u Belgiji. Uticaj lokalnog folklora očigledan je u svakoj kulturi koja se drži ovih tradicionalnih verovanja.